Ludwig Heinrich Reize sr. en Ludwig (‘Louis’) Heinrich Reize jr.

 

“Ik heb ze nooit meer teruggezien” zijn de aangrijpende woorden van wijlen Sophie Bouman-Reize, die zowel haar vader als haar broer bij de ramp met de Van Imhoff verloor.

Ludwig Heinrich Reize senior werkte als bootsman op een Duits koopvaardijschip en kwam tijdens de Eerste Wereldoorlog in Nederlands-Indië terecht. De op 21 september 1882 in het Duitse Durlach geboren Ludwig besloot in het “land onder de regenboog” te blijven om daar een nieuw bestaan op te bouwen.

Na enige tijd leerde hij de op Java geboren Ngatemie kennen en werd verliefd op haar. Het stel besloot met elkaar verder te gaan. Op 20 september 1918, vlak vóór het einde van de Eerste Wereldoorlog, werd hun eerste dochter Sophie geboren. Ludwig Reize besloot zich definitief op Java te vestigen en betrok met zijn gezin een huis in de havenplaats Surabaya. Op 28 maart 1920 werd hun zoon Louis (Ludwig Heinrich junior) geboren. Ludwig en Ngatemie traden in 1923 officieel in het huwelijk. Zij kregen samen nog drie kinderen, één meisje en twee jongens, die echter kort na hun geboorte stierven.

Ludwig Reize ging tijdens de jaren twintig werken voor de Nederlandse Droogdok Maatschappij. Hij was als dokmeester verantwoordelijk voor de reparaties van Europese schepen. Het gezin Reize verhuisde rond 1927 naar een groter huis en de familie leefde in die tijd zoals andere (Indo-)Europeanen in welvaart.

De inkomensverschillen tussen de bevolkingsgroepen in Nederlands-Indië waren destijds groot. De economische wereldcrisis in de dertiger jaren trof ook Nederlands-Indië. Onder de Indonesische bevolking ontstond veel werkloosheid maar ook voor de Europeanen was de crisis een eerste kennismaking met werkloosheid, zo ook voor Ludwig Reize, die rond 1934 op wachtgeld werd gezet. Een oude vriend en landgenoot, Wilhelm Johann Bröcker, met wie Ludwig nog had gevaren, vroeg Ludwig om hulp met zijn hotel Lawoe, aan het meer van Sarangan. Zodoende verhuisde het gezin Reize verhuisde naar het 400 kilometer verderop gelegen vakantiedorp Sarangan in Oost-Java.

Achter hotel ‘Lawoe’ betrok het gezin Reize een tot riante villa verbouwde vakantiewoning. De voormalige dokmeester Ludwig Reize zag aan het meer de mogelijkheid voor het opzetten, inrichten en exploiteren van een botenverhuurbedrijf. Het meer van Sarangan was hooggelegen en vanwege het koele klimaat erg in trek bij Europese toeristen. Het gezin Reize had in Sarangan gedurende een aantal jaar een goed en gelukkig bestaan.

De twee oudste kinderen, Sophie en Louis, vonden net als vader Ludwig werk in het drukbezochte Sarangan, Sophie bij de Duitse fotografe Paula Klerings en Ludwig als portier in het hotel van Wilhelm Bröcker. Sophie vertrok in 1938 voor een jaar met haar werkgeefster naar Malang. Daar leerde ze de twintigjarige KNIL-soldaat Piet Bouman kennen, die afkomstig was uit Wijk en Aalburg. In 1939 keerde zij vanwege verkoop van de fotozaak terug naar Sarangan. Piet zocht zijn verloofde Sophie vaak op. Hun prille liefde werd echter bruut verstoord door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog.

Het gezin Reize viel na 10 mei 1940 onverwachts uiteen. Op die dag werden alle Duitse mannen en jongens van 17 jaar of ouder opgepakt en geïnterneerd, in reactie op de Duitse inval in Nederland. Ludwig en zijn zoon Louis kwamen hierdoor in het interneringskamp Ngawi terecht. Ngatemie en Sophie wilden nog afscheid gaan nemen, maar dat werd door de Nederlandse autoriteiten geweigerd. Zelfs Piet kon als KNIL-soldaat hen daarbij niet helpen.

Sophie Reize en Piet Bouman traden op 3 december 1941 in Sarangan in het huwelijk. De op dat moment nog steeds geïnterneerde vader Ludwig gaf hiervoor zijn toestemming, als één van zijn laatste daden. Vader Ludwig en zoon Louis zouden hun echtgenote en moeder Ngatemie en hun dochter en zus Sophie nooit meer terugzien.

Ludwig en Louis overleden met het zinken van de Van Imhoff op 19 januari 1942.

  • Geboren: 21 september 1882
  • Geboorteplaats: Durlach, Duitsland
  • In 1923 getrouwd met Ngatemie
  • Kinderen: Sophie en Ludwig Heinrich jr (‘Louis’)
  • Werk: dokmeester (Nederlandse Droogdok Maatschappij) en vanaf 1934 exploitant botenverhuurbedrijf bij Hotel Lawoe in Sarangan.